2011

Hastanelerde tek kullanımlık malzemelerin yeniden kullanımına yönelik bir çalışma DAS Kongresi,2011, poster bildirisi.

HASTANELERDE TEK KULLANIMLIK MALZEMELERİN YENİDEN KULLANIMINA YÖNELİK BİR ÇALIŞMA

İlhami Çolak

Giriş: Tek kullanımlık malzemeler, bir kez kullanım için üretilseler de yapılan araştırmalar dünya genelinde yaygın olarak tekrar kullanıldığını göstermektedir. Tek kullanımlık malzemelerin tekrar kullanılmasının sebebine bakıldığında hastanelerin maliyetleri düşürerek tasarruf sağlamak istemeleridir. Bunun yanında hastaneler tekrar kullanıma karar verirken malzemelerin maliyet, temizlenebilirlik, çalışma fonksiyonu ve enfeksiyon riskleri açısından ciddi anlamda değerlendirmeleri gerekmektedir.

Amaç: Bu çalışma; Türkiye de tek kullanımlık ürünlerin yeniden kullanımı ile ilgili eğilim durumunu tespit etmek, hangi ürünlerin yoğun olarak tekrar kullanıldığı ve tekrar kullanım şartlarının nelere göre yapıldığını belirlemek amacıyla yapılmıştır. Aynı zamanda ülkemizde tek kullanımlık malzemelerin yeniden kullanımı ile ilgili gerekli yasal düzenlemelerin yapılabilmesi için sayısal veriler oluşturmaktır.

Yöntem: Veriler İstanbul ve Kocaeli bölgesindeki 78 devlet ve özel hastaneden anket yöntemiyle toplanmıştır. Anketler yüz yüze görüşülerek doldurulmuştur. Anket 11 adet sorudan oluşmuştur ve 30 farklı tipteki malzemenin tekrar kullanım durumu sorgulanmıştır.

Sonuçlar: 78 hastanenin 50 tanesi (%64) anketi cevaplamıştır. Anketi cevaplayanların %98’i tek kullanımlık malzemeleri tekrar kullandıklarını bildirmişlerdir. Hastanelerde tekrar kullanım ile ilgili yazılı prosedürü olanlar %57, tekrar kullanım komitesi olanlar %37, kullanım sayısını takip edenler %61, risk ve maliyet yönünden analiz edenler %88, enfeksiyon yönünden takip edenler %82 ve Türkiye de tek kullanımlık malzemelerin yeniden kullanımı ile ilgili yasal düzenlemeye ihtiyaç var mı sorusuna %92 oranında evet cevabı vermiştir. Tekrar kullanım bildiren 49 hastane ankette sorulan 30 malzemenin ortalama %60’nı tekrar kullandıkları görülmektedir. Ankete tabi tutulan devlet ve özel hastaneler arasında anlamlı bir fark saptanmadı.

Sonuç: Türkiye de tek kullanımlık malzemelerin yeniden kullanımı yaygın olduğu görülmektedir. Uluslararası çalışmalara bakıldığında tekrar kullanımla ilgili dezenfeksiyon ve sterilizasyon süreçlerine dikkat edilmediğinde enfeksiyon açısından ciddi riskleri olduğu bilinmektedir. Bu nedenle yapılan dekontaminasyon ve sterilizasyon işlemlerinden çok emin olunması gerekmektedir. Ankette maliyet analizi yaptığını bildiren çoğu hastanenin maliyeti çok ucuz olan(25krş, 50krş vb.) malzemeleri dahi tekrar kullandıkları görülmektedir. FDA (Amerikan gıda ve ilaç dairesi) tekrar kullanılacak malzemelerin risk analizleri yapılıp ilk imalatında yapıldığı gibi kalite kontrol testlerinden geçirilmesi gerektiğini bildirmektedir. Tekrar kullanımı tavsiye edilen malzemeler riski(enfeksiyon ve işlevsellik)düşük, pahalı ve özellikli olan malzemelerdir. Türkiye de tekrar kullanımla ilgili uluslararası kuruluşların kriterleri de dikkate alınarak yasal düzenleme yapılmasına ihtiyaç vardır.

PDF için tıklayın.